Ngày 29/6, tại tỉnh Vĩnh Long, Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long tổ chức Hội thảo lấy ý kiến xây dựng Dự thảo Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi).

Đến dự và chủ trì Hội thảo có ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội; ông Lưu Thành Công - Phó trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long, ông Nguyễn Gia Liêm - Phó Cục trưởng Cục quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH); cùng lãnh đạo cơ quan quản lý lao động và các đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Vĩnh Long và các tỉnh tại ĐBSCL, các doanh nghiệp dịch vụ đưa lao động Việt nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng khu vực phía Nam và một số lao động đã đi làm việc ở nước ngoài trở về lập nghiệp tại địa phương.

Ban soạn thảo đưa ra các mục tiêu mấu chốt của các nội dung sửa đổi bổ sung lần này là nhằm tạo môi trường minh bạch, thông suốt và đồng bộ cho hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Đồng thời, việc giảm chi phí và bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động đi làm việc ở nước ngoài như việc quy định minh bạch thông tin đối với các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ và bãi bỏ một số điều về phí môi giới và sửa đổi bổ sung quy định về chia sẻ phí dịch vụ của người sử dụng lao động đối với người lao động.

Về cơ bản, dự thảo Luật (sửa đổi) không mở rộng phạm vi điều chỉnh. Tuy nhiên, dự án Luật đã bổ sung hình thức người lao động đi làm việc ở nước ngoài thông qua đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để thực hiện thỏa thuận quốc tế giữa địa phương Việt Nam với địa phương nước ngoài (Điều 5 dự thảo); Việc quy định đơn vị sự nghiệp của bộ, ngành, địa phương phải được cấp có thẩm quyền giao nhiệm vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế (tại Điều 43 dự thảo). Quy định này, không làm phát sinh thêm việc thành lập mới đơn vị sự nghiệp, mà chỉ trên cơ sở đơn vị sự nghiệp sẵn có của địa phương được giao nhiệm vụ.

Tuy nhiên theo ý kiến từ cơ quan quản lý lao động địa phương một số tỉnh cho rằng cũng rất khó để giao nhiệm vụ hỗ trợ lao động địa phương đi làm việc ở nước ngoài cho một đơn vị sự nghiệp công lập vì họ không đó đủ điều kiện về cán bộ nghiệp vụ am hiểu thị trường, pháp luật nước tiếp nhận và đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ để làm việc. Cần có qui định về cơ chế hợp tác của địa phương với các đơn vị hỗ trợ phù hợp sẽ hiệu quả hơn.

Tại hội thảo, đại diện các Sở LĐ-TB&XH Đồng Tháp, Bến Tre cũng đã chia sẻ những thách thức khó khăn, vướng mắc của từng địa phương về vấn đề công tác quản lý nhà nước tại địa phương trong hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; Những vấn đề cần quan tâm về cơ chế hỗ trợ người lao động sau khi về nước trong dự thảo Luật; Những vấn đề đặt ra trong quản lý nhà nước tại địa phương về hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài…

Các chuyên gia tham dự Hội thảo cũng cho rằng những lao động đi làm việc ở nước ngoài có thể trở thành những nhân sự chủ chốt, quản lý, chuyên gia, chuyên môn kỹ thuật để tiếp tục đóng góp vào nguồn nhân lực của nước nhà. “Bởi vì 5 năm, 10 năm tiếp theo, có thể các đầu tư nước sẽ vào Việt Nam và khi đó nhân sự quản lý, nhân sự chu yên gia lành nghề, biết ngoại ngữ, biết văn hóa của các quốc gia như: Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan,… Lúc đó, những người xuất khẩu lao động này sẽ đảm nhiệm nguồn lực kế thừa đó” vì vậy bổ sung qui định tạo nguồn lao động với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là thích đáng và các điều khoản qui định cụ thể hơn trách nhiệm và nghĩa vụ của người lao động trở về sau khi hết hạn hợp đồng làm việc ở nước ngoài cũng là nhằm mục đích đảm bảo mục tiêu lâu dài trên.

Theo ý kiến một số doanh nghiệp, Bộ luật cần phải xem xét, đưa thêm những điều khoản nhằm khuyến khích, động viên các doanh nghiệp có tâm huyết, có chiến lực đào tạo nguồn nhân lực. Không phải đào tạo cao đẳng, đại học là đủ mà người lao động phải ra các nước ngoài làm việc tại các nhà máy thì mới có giá trị kinh nghiệm thực tế để từ đó phát triển kinh tế, công nghiệp của đất nước. Tại Hội thảo, đại diện các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài cũng đã nêu ý kiến đóng góp đề nghị Luật cần bổ sung điều khoản qui định cấm hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Kết luận Hội thảo, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội đã ghi nhận và đồng tình các ý kiến đóng góp của các đại biểu và nhấn mạnh: Luật sửa đổi lần này ngoài việc bảo hộ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động đi làm việc ở nước ngoài, còn khuyến khích sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp dịch vụ vì vai trò to lớn của họ, ngoài sứ mệnh tạo việc làm ở nước ngoài tăng thu nhập cho người lao động, các doanh nghiệp còn phải đóng vai trò tham gia đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sau khi trở về sẽ góp phần xây dựng đất nước.

Nhiều ý kiến tại hội thảo cho thấy dự thảo luật đã bám sát, thể hiện được 3 trụ cột: bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dịch vụ hoạt động hiệu quả hơn; tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.